Hoe niet

Hoe niet

Hoe niet. De beste dooddoener voor creativiteit verwoordt dichter-schilder Lucebert (die van “Alles van waarde is weerloos”, 1924-1994) hieronder volmaakt.

Je komt er heus wel een eindje mee, hoor, maar het kan heel goed gaan stagneren. Dan is het opgesloten geraakt in wat jij wil.

Zo’n ikje blijkt dan best verstikkend. Kijkt niet verder dan z’n neus. Het maakt z’n eigen box. En zie daar dan maar weer eens uit te komen.

Trap er niet in.

Zelfs niet in onze ellebogenmaatschappij.

Het heeft z’n functie, vermits bescheiden toegepast, maar het blijft een gevaarlijk goedje:

Sonnet  (Lucebert)

Ik

Mij

Ik

Mij

Mij

Ik

Mij

Ik

Ik

Ik

Mijn

Mijn

Mijn

Ik

Zo. En we gaan het gedicht lekker niet analyseren. Doe er maar eens wat mee. Of niet. (Denken, voelen, of doen. Jouw keuze.) Kijk naar Lucebert in 1966, een video waarin hij vertelt over hoe hij bij zijn schilderijen spontaniteit nastreeft, en zijn gedichten producten van reeksen van momenten noemt. Lucebert, die snapte het wel. En zoveel talent.

Tussen haakjes

(Zoals wel vaker op deze site praat ik bij “Maar hoe dan?” niet van onze supertalenten. De kunstenaars die obvious met kop en schouders boven al de rest uitsteken. De uitzonderingen. Daar is de aanleg zo allesoverheersend aanwezig, dat de persoonlijkheid zelf als het ware stormenderhand “ondersteboven gelopen wordt”. Hetgeen sowieso niet altijd tot de grootste geesten leidt. Maar wel tot heel veel indrukwekkende kunst. (Neem een Picasso, -al is vergelijken altijd een hopeloze actie-.) Een nietsontziende jacht op succes maakt het er ook bij zulke talenten ook niet fraaier op, maar dat geldt  bij iedereen. Dus)

Hierbij: Detail uit Don Quijote bij de herberg, Lucebert, olieverf op doek, ’72. Je vraagt je af wat de schilder er zelf bij beleefd heeft destijds. (En waarom doen die koppen me nou aan de kruisdraging van Jeroen Bosch denken?)

Mij doet het denken aan de Voetnoot Spookje van Arnon Grunberg, dat ter sprake komt in Vuur!  Komt hierop neer: je bent wel raar als je over dit soort dingen praat. (Of kunstenaar.) Eng? Waar is de dwangbuis, pak de streng knoflook, haal een crucifix!