Portret. Bigger than life

Portret. Bigger than life.

Portretschilderen is altijd iets wonderlijks. Bij mijn portretten tenminste wel. Aankijken. Verlegen soms. Altijd erg intiem. Gesprekken. Even een hevige betrokkenheid. Soort verliefdheid. Steeds moeten kiezen hoever je op de ander in wil-of moet gaan. Een zekere weerloosheid, doordat je je zo openstelt. Beiden misschien wel. Maar de kunstenaar zeker. Er speelt zich altijd iets heel bijzonders en bijna ongrijpbaars af in die Bermudadriehoek tussen model, kunstenaar en schilderij. Niet zo simpel.

En het werkstuk wordt bigger than life, omdat je zoveel verschillende aspecten oppikt. Dat zijn je eigen verschillende reacties op de persoon die je model is, maar ook van alles wat er zich bij het model zelf afspeelt. Stemmingen veranderen ook. Je kunt met een spontaan vrolijk lachend kind begonnen zijn, maar wanneer dat te lang duurt verandert de uitdrukking natuurlijk helemaal naar iets anders. Naar vermoeidheid zelfs. Vind daar je weg maar tussendoor. 

Lol

Samen in de lach schieten levert uniek werk op, maar denk je eens in hoe lang zo’n lach eigenlijk duurt. En hoe onecht die wordt wanneer je zou vragen om het langer vast te houden. Echt niet spontaan. Lachen op bestelling werkt niet. Dat betekent dat je wel iets heel speciaals moet doen om te slagen in die lach.

Er kan zich daarnaast nog zoveel meer afspelen, dat niet eens zo bewust is bij ieder, schilder of model. Het kan jaren duren voordat je dat kunt zien in het schilderij, laat staan benoemen. Het kan ook gemakkelijk zo zijn, dat er over jaren en jaren steeds iets nieuws ervaren kan worden, door het portret weer te zien. Een andere lichtval? Of iets dat in jezelf veranderd is, waardoor je nu ineens kunt zien wat je eerder nog niet zag?

Maar hoe dan ook, een kunstenaar pikt het allemaal op, slopend! En beeldt het nog voor je uit ook.

Beeldhouwster Lotta Blokker verwoordt haar ervaringen met haar modellen hetzelfde en helder in de documentaire Wolfsuur, lees Het uur van de Wolf. 

Ook heel boeiend: Art is the wrong word – Alice Neel  over de expositie in het Haags Gemeentemuseum (tot en met 12 februari 2017 nog!)

Of lees: Creatief: binnen de lijntjes kleuren of niet? (Volgt binnenkort.)

Hierbij: Portret uit ’78, olieverf 80 x 150 cm. Weerslag van een gezellig middagje met Fenk. Da’s echt live schilderen. Bekijk enkele van mijn portretten.