Je hersenen eens flink opschudden – Gek van surrealisme

Je hersenen eens flink opschudden – Gek van surrealisme

Je hersenen eens flink opschudden – Gek van surrealisme in het Booijmans van Beuningen in Rotterdam begint vandaag. Surrealisme lijkt mij een uitstekende kans om eens een heel frisse wind door het brein te laten waaien. Lekker en gezond. Surrealisme daagt je uit je eigen denkpatronen bewust te worden, door ze in verwarring te brengen: ‘hè, maar dit klopt helemaal niet’, of ‘Dit kan toch niet!’  Het zet je ‘realisme’ eventjes op losse schroeven.

Astublieft niet

Ga naar de expositie. Vooral uitproberen of de dikke laag memories, history, kunstbeschouwing en kunstkritiek, die er door al die jaren heen over dit werk is heengemetseld, inmiddels alle verrassing en sprankeling verduistert. Boeken en boeken vol, Surrealisme – het is verdomd antiek inmiddels. Ben benieuwd of al die kennis mijn kijken blasé heeft gemaakt. Of dat ik desalniettemin toch nog met kippenvel op de armpjes en een kleurtje op de wangen verrast of overdonderd kan raken. En dan alstublieft niet alleen maar overdonderd door vakmanschap of van herkenning van de praatjes en plaatjes. Anders kan ik net zo goed naar het rariteitenkabinet.

Been there

Alle destijds opgeworpen stof is allang weer neergedaald, de allergrootste verrassingen zijn er al heel lang vanaf, ons choqueert het niet meer dat je met je billen op de zwoele lippen van een filmster zou kunnen gaan zitten, zoals op de rode bank die Dali, geboetseerd naar May West, maakte. Hij smachtte, of hij speelde sardonisch in op al dat gesmacht en gezwijmel van het grote publiek, maar origineel was het. Toen.

We’ve been there, done that, knutselen het desnoods zelf in elkaar als Sinterklaassurprise. Deze pogingen om mij uit mijn comfortzone te halen zijn nu zelf mijn comfortzone geworden. Dat is zoals het gaat. Ieder moment is volstrekt nieuw en uniek, maar we persen er met zoveel kracht een mening en een stempel op, dat we dat niet meer in vrijheid kunnen beleven.

Steeds opnieuw beginnen

Gelukkig blijven kunstenaars, verrast als zij zelf zijn, steeds maar opnieuw proberen om dat ook voor ons mogelijk te maken. En ook sommige van die oude werkstukken bieden invalshoeken die ook na jaren en jaren nog steeds alle mogelijkheden tot nieuwe inzicht bieden. Oh, ja, en je verandert zelf ook. Wat je eerst niks zei, kan je nu iets heel anders zeggen. Of andersom. Tenslotte lezen we meestal vooral wat we zelf projecteren in wat we zien. Wat je er ‘uit’ haalt is maar wat vaak een gesprekje met jezelf.

Dus er is altijd een kans. 

Ik kan alleen maar nieuwsgierig zijn naar waar het duveltje vol grappen en grollen nu weer tevoorschijn zal springen, waar de aha- erlebnis deze keer me vanuit een verstopplekje op zit te wachten.

Hierbij: Detail van werk van Magritte.  Gek van Surrealisme in Booijmans van Beuningen. Dali, Ernst, Magritte en Miro. 11 februari tot 28 mei 2017. Lees wat meer over Magritte in Het gat in de werkelijkheid.