Jezelf uit jezelf laten klauteren – zo veel soorten kunst

Jezelf uit jezelf laten klauteren – zo veel soorten kunst 

(Toets op ‘lees meer’ voor correcte weergave) 

Jezelf uit jezelf laten klauteren – zo veel soorten kunst als er bestaan! Ik kan er met de pet niet bij. Al eeuwen lang zelfs. Appels en peren, niet te vergelijken. Er is zoveel, dat je het niet bij kunt poten, en er komt steeds weer nieuw bij. Kunst die je uit je vel laat schrikken, kunst die je haast pijn in de buik van schoonheid en verlangen geeft, kunst waar je woest over wordt, kunst die je geruststelt, kunst die je gewoon wilt hebben. Wat drijft de makers toch? Zijn ze verpletterd door de schoonheid zie ze zien, of enthousiast over de mogelijkheden waar hun eigen vakmanschap, of fantasie hen heen voert? Of is het sentimenteel, of oprecht, zoeken naar oneindigheid, en naar magische werelden waar we in het gewone rond-geklots in het dagelijkse leven zo zelden bij kunnen? 

Nog meer?

(Jawel, er is meer.) Zijn daar de belerenden bij, die het ons, het klootjesvolk wel eens even allemaal zullen leren? Om ons didactisch verantwoord te verheffen? Of zijn daar de mensen bij die zich zo naar geschrokken zijn, dat ze alleen nog maar hun afgrijzen over hun eigen soort, of hun eigen leven uit kunnen braken? Misschien wel confronterend bedoeld, maatschappij-kritisch, mens-kritisch: wordt-nou-eens-wakker-acties, satire, spot. Ongetwijfeld met de bedoeling: En-doe-er-nou-eens-iets-aan!

Misschien zijn er die alleen maar vaststellen en registreren zij slechts? Ik zie ook grote manipulatoren onder de kunstenaars, iets dat twee kanten op kan werken. En intimidatie, overweldigen – hevige concurrentie. 

We worden ontvoerd

Of zie ik daar de voorzichtige, onderzoekende zielen, die zich wagen in de eindeloze brei in hun voorraadkelders aan gevoelens, zich daar in het schemerduister een weg door tasten, en met al hun intuïtieve gaven ook onze eigen ondergrond aanspreken, zonder woorden, maar onontkoombaar. Heldere indelingen in het leven worden op losse schroeven gezet, grenzen vervagen, raken bijna onbenoembaar, angsten, euforie en diep weten leven daar, ongrijpbaar. Meeslepend, omdat juist daar opduikt wat er uitgedrukt moet worden. Wat van het grootste belang is, ook al kunnen we het nog niet zo duidelijk zien. Een hier en nu belang. Voor de kunstenaar zelf, maar mogelijk voor een veel grotere groep mensen.

Waar gaat dat heen?

Stel je voor, dat zoiets als kunst, dans, muziek, kleur, beeld, het ultieme doel bereikt van jezelf buiten je zelf te laten raken, in de gunstige zin: namelijk even zo los zijn van je eigen persoonlijkheid en overtuigingen, dat je objectief naar dat wat je lijkt te zijn kijkt… En dat dat niet eng of verontrustend blijkt te zijn. Omdat je dan in zo’n grote vrijheid kunt zijn. Eventjes thuis.

Maar

Maar…  wat maak je dan nog, als kunstenaar? Wat voor een kunst ontstaat er nog – als je eenmaal door hebt dat je jezelf uit jezelf kunt laten klauteren? Heeft kunst dan nog enig nut? Misschien is daar helemaal geen kunst meer – omdat het doel van kunst dan wel eens bereikt kan zijn.

Ach, nee! Je meent dat toch niet, hè? Dan zou kunst wel eens alleen maar verlangen kunnen zijn. Een heel groot verlangen. Een die er niet uit te timmeren is. Blijkbaar. En in staat zichzelf overbodig te maken – uiteindelijk. Maar dan heb je ook wat.

(Het effect dat kunst heeft is subjectief, it’s in the eye of the beholder. En als je nou hele grote ogen hebt, dan zie je een hoop:)

Dus kijk hier: Een kruisbestuiving tussen mode en kunst. Kun je maar zo interpreteren als: over hoe het hier en nu het enige houvast is in de oneindige verandering waar het leven eigenlijk uit bestaat. En: over jezelf uit jezelf laten klauteren: er is geen groter houvast dan alles los laten.