Hoe je onoplosbare raadsels oplost – Kunst, Kintsugi en Koans

Hoe je onoplosbare raadsels oplost – Kunst, Kintsugi en Koans 

Kintsugi is de oude Japanse kunst om met goud (in plaats van enkel met lijm) gebroken keramiek te lijmen. Opvallend in plaats van meestal half mislukte ‘onzichtbaarheid’. Waardevermeerdering, in plaats van vermindering. Door het honoreren van de geschiedenis van dat voorwerp. En door het toeval te waarderen: de volslagen verrassing – die ik zelf ook altijd zo lekker vind. Kunst.

Goed

Er zit ook een weeffoutje in de wereld, en uitgerekend bij de mens. Daarvoor hoef je het nieuws maar te volgen, of kijk om je heen. Er zit een barst in, waardoor de klank niet meer helder klinkt. En laat het nou net de kunst zijn, die daar de vinger op weet te leggen. Het is de kunst om dat te repareren. Dat klinkt ’n tikje raadselachtig. Het is eigenlijk ook een raadseltje, en ook nog een van het onoplosbare soort. Zolang je het vanuit de verkeerde hoek benadert. Totdat je het op laat lossen. Dat is de kunst. 

Beter

Een béétje kunst husselt vastgelopen opvattingen door elkaar, stopt de kapottegrammofoonplaat die zich maar blijft herhalen. Om zo ruimte te scheppen voor nieuwe mogelijkheden. Het vreemde is, dat zulke nieuwe mogelijkheden dan zo vruchtbaar blijken, dat je je niet eens meer voor kunt stellen hoe je het ooit zonder ze gedaan hebt. Ze horen ineens voorgoed bij je ‘landschap’. (Lees verder na de afbeelding.)

Best

Je kunt dat zelfs trainen. Met een Koan bijvoorbeeld, dat is helemaal een onoplosbaar raadsel. Totdat – totdat je ‘het-probleem-willen-oplossen’ loslaat. Laat toch gaan. Werkelijk leven gaat volstrekt voorbij aan logica of rationaliteit. Het is een groot talent om te durven – niets te weten -. Of, je laat gewoon het leven je op z’n tijd eens te grazen nemen, dat levert al raadsels genoeg op.

Tenminste, totdat – je het op laat lossen.

Hierbij: Kintsugi

Lees ook over wat Wim T. Schippers, Harold Pinter en Anton Heyboer met Koans te maken hebben.

En zie de blog over Grayson Perry, hier.

Meer: Een Koan uit onze tijd is: ‘Als er een boom omvalt in het bos, en er is niemand om het te horen, is er dan geluid?’ Lees: Bestaat kunst ook als het licht uit is?