Het stinkt – de pispot van Marcel Duchamp (en wat Anton Heyboer wèl begreep)

Het stinkt – de pispot van Marcel Duchamp

Voorpaginanieuws! (Zie link hieronder) Het was de barones! Het was dada-dichteres Elsa von Freytag-Loringhoven die een pisoir tot kunst bestempelde, en dat vervolgens de titel Fontein meegaf. En zo een baanbrekende kunstwerk liet ontstaan. Zij brak met alle ‘regeltjes’ destijds. Schokkend! Maar hoe pijnlijk dat Marcel Duchamp met de eer ging strijken. Zij schiep, maar de vrouw werd genegeerd.

Beerput

Nog pijnlijker is, dat dit feit al decennialang bekend was maar ijzerenheinig ontkend werd door de vrijwel hele wereld van de kunst. Al zullen er heel wat vrouwen hier niet verbaasd over zijn: die kennen we al. De leugen van Duchamp kon vrolijk meeliften op de enorme stroom in de samenleving, die nauwelijks van plan is om het fenomeen vrouw te zien voor wat ze waard is. Het steekt ook best wonderlijk in elkaar, dat mannelijk en vrouwelijk. Anders dan ik dacht.

Gegniffel

Op de expositie Het goede moment van Anton Heyboer in Den Haag zag ik enkele bezoekers gniffelend de bewerkte foto bij deze blog bespreken. Creation of an etching, ’79. (Klik op de link onderaan voor het grote geheel.)  Zoals de waard is vermoed je dan, maar de drie parende gestalten in rode lijnen zijn geen afbeelding van een orgie in het huishouden van de Heyboertjes – helaas.

Puzzelen

Dat zou anders nog wel wat puzzelen zijn. Maar integendeel. Zij drukken uit hoe Heyboer echte creativiteit ervoer – en niks anders. De kunstenaar (midden), die – letterlijk – doordrongen is van de onschuld van de natuur (onderste figuur), en zelf op zijn vrouwelijke kant (bovenste figuur) ingaat – ook letterlijk. Op de foto zelf zien we hem bezig met het bewerken van een zinkplaat, het moment dat een ets ontstaat (met een ferme plons zoutzuur overigens). In tegenstelling tot Marcel Duchamp erkent hij de factor van ‘vrouwelijke’ ontvankelijkheid als noodzakelijk om tot kunst te komen wel degelijk…

Teksten

Heyboer drukte dat ook uit in teksten, hij kwam daar altijd recht voor uit. Ik bespreek een tekst van Anton Heyboer over de vrouw als de Sfynx in bijgaande podcast van Radio Inconsequentas: Volg hier het gesprek over ‘de vrouw’  (en meer.) 

Lees hier het NRC-artikel De leugen van Marcel Duchamp

Meer: De wankele basis van de kunst met daarbij de link naar de volledige podcast. Hier zie je dus meer over, en van, dit soort ‘Ollekebollekes’, zoals de Heyboeren dit type werk onder elkaar wel noemden – het is het vierde werkstuk. Kijk Bij Heyboer thuis.

Meer over Anton Heyboer.