Wat was er voor de ‘Big Bang’? Vincent Icke bij DWDD

Wat was er voor de ‘Big Bang’? – Vincent Icke bij DWDD

Wat was was voordat was was was? Daar ging ik vorige week ineens even helemaal rechtop van zitten: zag ik dat nou goed? Ging het eens echt ergens over bij DWDD? Over niets? Over Het Niets! Nog voordat ik bij mijn positieven was slingerde Mathijs van Nieuwkerk enkele fragmenten van In praise of nothing van Boris Mitić de ether in (zie link onder), terwijl er op de klanken van de prachtstem van Iggy Pop  een heuse theoretische sterrenkunde aanschoof om ons kond te doen van de oplossing van het ultieme raadsel:

Wat bestond er voor de oerknal? 

Vrolijk huppelt hoogleraar Vincent Icke langs alle factoren die ons opschepen met verwarring en onbegrip voor de o zo simpele oplossing. Op de eerste plaats, ons gewone dagelijkse spraakgebruik. We maken onszelf eerst zelf door de war – met wat we eigenlijk bedoelen met dat woord: ‘niets’. Dus dat moet eerst maar eens helder gemaakt worden. Omdat je moeilijk wetenschap kunt bedrijven met dezelfde, maar volstrekt verschillend opgevatte woorden. 

Zinloze angst

En dan scheert hij via Descartes, de wiskunde, het getal 0 in het oude Indië, de westerse afkeer van het vacuüm, het niets in de wiskunde, en het psychologische niets – de dood namelijk – richting: angst voor het niets. Met als flitsende tussen-conclusie: ‘angst heeft geen zin’.

En door gaat hij weer, sleept ademloos publiek mee langs het filosofische niets (‘Allemaal bedenksels, hè, wiskunde, psychologie, filosofie. Maar – bestaat het dan ook wel ècht?’, grinnikt Icke). En op naar het oude Chinese ‘Pu’- het onbeschreven blad – het ongevormde houtblok. Daar wordt je even stil van.

Maar daar is Heidegger al: ‘Het niets ‘nietst’! Dat is een werkwoord. En  Einstein: ‘De ruimte heeft afmetingen.’ Dus ruimte als bouwmateriaal. Stephen Hawking, poot u het nog bij?

En toen was er kunst

John Cage met zijn muziek rondom stilte, een volstrekt wit schilderij, James Turrell die het uitzicht op niets voor je inricht: allemaal manieren om grip te krijgen op dat ‘niets’. Grip zegt Icke, maar ik zou zeggen: kunst geeft je de kans om dat moment te vinden waarin je het niets, de leegte, kunt beleven: want dat is de vrijheid die nodig is om te scheppen. Het is die ene nanoseconde vlak voor de oerknal. 

Om daar iets over te zeggen, daarvoor moet onze taal, dat dagelijkse taalgebruik van ons, op een andere manier worden toegepast. Het zijn woorden (en de betekenis die wij eraan ophangen) die ons denken bepalen – en beperken. Als in: ‘The words you speak become the house you live in’. Je produceert je eigen belemmeringen. Schakel om en probeer eens uit:

Want wat was was voordat was was was?

Is!

Is is zijn

Er is geen door-lopende tijd

Geen afmetingen, geen werkwoorden, ongevormd

onbedacht, geen dagelijkse woorden met verwarrende betekenis

geen angst.

Het niets heeft geen eigenschappen. 

Met een brede grijns eindigt Vincent Icke: ‘Hier is nog geen natuurkunde voor.’

Godzijdank is er kunst

Godzijdank is er kunst. 

Als alle eigenschappen wegvallen. Al is het maar voor een nanoseconde.

Want zonder het niets – wordt het niks met kunst.

Meer: Kijk hier In praise of nothing van Boris Mitić; en wil je het allemaal zelf eens horen? Kijk hier Vincent Icke bij DWDD . Lees ook Wanneer is iets kunst?  Wiki over John Cage.